Կարապետ Իբրըիլյանու
Արձակագիր, բանասեր, թարգմանիչ
23 մայիս, 1871 - 12 մարտ, 1936
Ծնվել է Ռումինիայի Տարգու Ֆրումոս քաղաքում, հայկական ընտանիքում։ 1890թ-ից սովորել է Յաշի համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության բաժնում։ Համալսարանն ավարտելուց հետո միառժամանակ զբաղվել է ուսուցչությամբ, ապա ամբողջովին նվիրվել գրական-բանասիրական, թարգմանչական աշխատանքի։ Գրել է բազմաթիվ աշխատություններ ռումինական գրականության տարբեր հարցերի և առանձին գրողների մասին։ Առավել նշանակալից գործերից են՝ «Քննադատական ոգին ռումինական մշակույթում» (1909թ.), «Գրողներ և հոսանքներ» (1909թ.), «Նոթեր ու տպավորություններ» (1920թ.), «Ռումինացի և օտար գրողներ» (1926թ.), «Գրական ուսումնասիրություններ» (1930թ.), «Մշակույթ և գրականություն» (1933թ.) և այլն, որոնք լայն հետաքրքրություն են ստեղծել նրա անվան շուրջ։ Նրա ուսումնասիրությունները նպաստել են ռուսական և եվրոպական գրականության, մասնավորապես Լև Տոլստոյի, Իվան Տուրգենևի, Մաքսիմ Գորկու, Անատոլ Ֆրանսի, Էմիլ Զոլայի և այլոց երկերի ծանոթացմանը ռումինացի ընթերցողին։ «Վլահուցայի գրական ստեղծագործությունները» (1912թ.) աշխատության համար ստացել է բանասիրական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան (Յասիի համալսարանի պրոֆեսոր): Փիլիսոփայական խորհրդածությունների արգասիք է նրա «Դիտելով կյանքը» (1930թ.) գիրքը: Թարգմանել է Գի դը Մոպասանի «Սիրելի բարեկամը» և այլ գեղարվեստական ստեղծագործություններ։ Եղել է «Շկոալա նոուր» («Նոր դպրոց») պարբերականի (1889թ.) հիմնադիրը և «Վիացա ռոմընեասկը» («Ռումինական կյանք») հանդեսի գաղափարական ղեկավարը (1906-33թթ, ընդմիջված 1914-18թթ): Այս հանդեսի էջերում տպագրել է նաև Հայկական հարցը արծարծող, երիաթուրքերի քաղաքականությունը մերկացնող, հայկական ճարտարապետության ինքնուրույնությունն ու Եվրոպայում նրա ազդեցությունը հավաստող հոդվածներ: Գրել է արձակ ստեղծագործություններ, որոնցից «Ադելա» վեպը տպագրվել է 1933թ. և արժանացել ռումինական մեծ մրցանակի։ Հետմահու՝ 1948թ. ռումինական կառավարությունը նրան շնորհել է ռումինական ակադեմիայի իսկական անդամի կոչում։ Կապված է եղել հայկական շրջանների հետ, իր խմբագրած «Ռումինական կյանք» հանդեսում հաճախ է անդրադարձել հայ արվեստի, գրականության հարցերին։ Նրա ծննդյան 100-ամյակը նշվել է համաշխարհային չափանիշով, ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի որոշմամբ։ Մահացել է Բուխարեստում:
